Her sigortalının emekli olabilmesi için prim gün sayısı, yaş ve sigortalılık süresi şartlarını yerine getirmesi gerekiyor (EYT kapsamındaki istisnalar hariç). Ancak kadın çalışanlar, hem iş hayatını hem de ev hayatını dengelemeye çalışırken, zaman zaman iş hayatına ara vermek zorunda kalabiliyorlar. Bu durum özellikle doğum yapan kadınlarda sıkça görülüyor.
Doğum Borçlanması ile Prim Kazanma
Çalışma hayatına ara veren kadınlar, doğum borçlanması sayesinde prim gün sayılarını tamamlayabiliyor. Doğum borçlanması yapabilmek için sigortalı olduktan sonra doğum yapmış olma şartı aranıyor. Ancak bu noktada bir istisna söz konusu: staj sigortası. Normalde staj sigortası emeklilik hesaplamasında dikkate alınmazken, doğum borçlanmasında bu süreler geçerli kabul ediliyor. Bu sayede, staj sigortası yaptıktan sonra doğum yapan kadınlar, üç çocuğa kadar doğum borçlanması yapabiliyor. Bu da sigorta başlangıç tarihinin öne çekilmesini ve daha erken emeklilik imkânı sağlıyor.
Her Çocuk İçin 720 Gün Prim
Kadın sigortalılar, üç çocuğa kadar doğum borçlanması yaparak toplamda 2 bin 160 gün (her çocuk için 720 gün) prim kazanabiliyorlar. Doğumdan sonra çalışılamayan süreler için de borçlanma imkânı sunuluyor. Çoğul gebelik durumunda doğumdan sonraki 10 haftalık süre de borçlanma kapsamına alınıyor. Böylece, üç çocuğa kadar borçlanma ile sigortalı kadınlar 6 yıllık süreyi emeklilik hesaplarına dahil edebiliyorlar.
Bu yıl itibarıyla doğum borçlanması için en düşük tutar günlük 213,36 lira olarak belirlenmiş durumda. 1 çocuk için (720 gün) 153 bin 619 lira, 2 çocuk için (1.440 gün) 307 bin 238 lira ve 3 çocuk için (2.160 gün) 460 bin 857 lira ödeme yapılarak borçlanma gerçekleştirilebiliyor.
Memur ve Esnaf Anneler de Yararlanabiliyor
Eskiden sadece SSK’lı kadınlar doğum borçlanmasından faydalanabiliyordu. Ancak günümüzde bu imkândan memur ve esnaf anneler de yararlanabiliyor. Ayrıca, evlat edinen anneler ile çocuğunu evlatlık veren anneler de doğum borçlanması yapma hakkına sahip. Evlat edinilen çocuğun 2 yaşını geçmemiş olması durumunda, borçlanma evlat edinilen tarihten itibaren başlatılabiliyor.
Ağır Engelli Çocuk Sahibi Anneler İçin Ek Avantajlar
Sürekli bakıma muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan annelere erken emeklilik hakkı da tanınıyor. Bu anneler için 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren çalıştıkları her gün, 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Ayrıca, prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaşından indiriliyor. Bu avantaj, ağır engelli çocuk sahibi annelerin emeklilik yaşını önemli ölçüde öne çekiyor.
3600 Gün Şartıyla Erken Emeklilik
8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olan ve EYT kapsamında olmayan kadınlar, 3600 gün prim ve 15 yıllık sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Bu durumda, sigorta başlangıç tarihine göre 50 ila 58 yaş arasında emekli olma şansı doğuyor. Erkeklere kıyasla daha erken yaşta emeklilik imkânı sunuluyor. Ayrıca, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar, 58 yaşında ve 4500 gün prim ile 25 yıllık sigortalılık süresine bağlı olarak daha düşük primle emekli olabiliyorlar.
