Seferberlik yönetmeliği, ülke ve millet olarak, öncelikle askeri güç olmak üzere devletin tüm güç ve kaynaklarının savaş ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, düzenlenmesi ve kullanılmasına dair tüm faaliyetlerin uygulandığı, hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı bir durumdur. Bu yönetmelik, devletin savaş durumunda hızlı ve etkin bir şekilde hareket edebilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe konulmuştur.
HANGİ DURUMLARDA İLAN EDİLİR?
Seferberliğin ilan edilmesi, belirli şartların oluşması durumunda gerçekleşir. Milli Savunma Bakanlığı'na göre, seferberlik durumu şu şekilde tanımlanır:
"Seferberlik, ülke ve millet olarak devletin tüm güç ve kaynaklarının, başta askeri güç olmak üzere, savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı, hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı haldir."
Seferberliğin ilan edilmesi için şu şartların oluşması gerekmektedir:
Savaş İhtimali: Bir devletin, diğer devlet veya devletlerle savaş ihtimalinin kaçınılmaz hale gelmesi.
İç Karışıklıklar: İç bünyedeki karışıklıkların normal şartlarla çözümlenemediği bir ortamın meydana gelmesi.
Savaş Gerektiren Durumlar: Ülke genelinde savaşı gerektirecek bir durumun ortaya çıkması.
Ayaklanma ve Kalkışmalar: Vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve fiili bir kalkışmanın veya ülkenin bölünmezliğini tehdit eden iç ve dış tehlikelerin meydana gelmesi.
Bu şartların oluşması durumunda, Cumhurbaşkanı tarafından genel veya kısmi seferberlik ilanına karar verilebilir.
KISMİ SEFERBERLİK NE ANLAMA GELİYOR?
Kısmi seferberlik, ülkenin belirli bir ya da birkaç bölgesinde uygulanan, tüm güç ve kaynakların kullanılmasını gerektirmeyen bir seferberlik türüdür. Bu tür seferberlik, daha sınırlı bir alanda ve belirli bir ihtiyaca yönelik olarak ilan edilir ve uygulanır.
GENEL SEFERBERLİK NEDİR?
Genel seferberlik ise kısmi seferberliğin aksine, ülkenin tamamında topyekûn bir seferberlik halinin ilan edilmesi anlamına gelir. Bu durumda, devletin tüm güç ve kaynakları, savaşın ihtiyaçlarını karşılamak üzere seferber edilir ve kullanılır. Genel seferberlik ilanı, genellikle daha geniş çaplı ve ciddi tehditlerin söz konusu olduğu durumlarda tercih edilir.
