Türk siyasetine silinmez damgasını vuran 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Turgut Özal ile birlikte, dünyanın gıpta ve kıskançlıkla izlediği GAP’a da damgasını vuran isimlerden biriydi.
2000’lerde Dünyanın en büyük 9 projesi arasında 8. sırada gösteriliyordu. Türkiye’nin yer aldığı coğrafyada en kapsamlı bölgesel kalkınma planı olan GAP’ın başlangıcı, Keban Barajı’nın temelinin atılışı ile olur. Ki, her aşamasında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in doğrudan ya da dolaylı katkısı vardır.
ABD YILLARI VE İDEALİ...
En büyük özelliklerinden biri de çalışkanlığı olan Demirel, devlet-millet hizmetine 1949 Nisan’ında Elektrik İşleri Etüd İdaresi’ndeki görevi ile başladı. ABD’deki staj döneminin ardından 1955 yılında Devlet Su İşleri genel Müdürü oldu. 31 yaşında genç bir mühendisken kafasındaki “Büyük Türkiye” hayalinin barajlarda tutulan su ile gerçekleşeceğine inanıyordu.
Kendisine “Barajlar Kralı” unvanını kazandıracak bu özelliği tam bir hizmet atağına dönüşürken, “Büyük Türkiye”ye giden kalkınma hamlesi de başlamış oluyordu...
Bugün Türkiye’nin gururu olan; açlık ve yoksullukla boğuşan dünyanın gıpta ile baktığı bir proje halini alan GAP, işte Demirel’in bu idealinin ve bu yöndeki icraatlarını ürünü.
Türkiye’nin parlak geleceğini “ekmek, güvenlik, hürriyet” üçlüsünde gören Demirel, kalkınma projelerine başbakanken ne kadar önem verdiyse, Cumhurbaşkanı olarak da aynı titizliği gösterdi.
UYGARLIK YOLU...
“Güneydoğu Anadolu Projesi’nin başıdır” diye tarif ettiği Keban Barajı’nın temelini atarken (12 Haziran 1966), Türkiye’nin kalkınma hamlesini bir şahlanışa dönüştürüyordu.
Yöre halkını dediği gibi, “Zalim Fırat”, “Uygar Fırat” oluyordu. Bugün 45 milyar m3’e yakın su tutan Atatürk Barajı’nın dünyayı kıskandıran heybeti, çoraklıktan kurtularak sulu tarım ile iki ürün alınır hale gelen milyonlarca dönüm arazi, uygarlık değil de nedir?..
Başbakan olarak böylesine dev bir eserin ortaya çıkmasını sağlayan Demirel’in cumhurbaşkanı sıfatı ile onu ihmal etmesi beklenemezdi. Bu çerçevede, Yatırımlar Koordinasyon Toplantısı (12 Kasım 1993), Birecik Barajı temel atma töreni (23 Mayıs 1993), “Fotoğraflarla GAP” konulu serginin açılışı (27 Eylül 1995), GAP konulu resim, şiir ve kompozisyon yarışmasında öğrenci ve öğretmenleri kabulü (3 Mayıs 1996), Karkamış Barajı temel atma töreni (25 Mayıs 1996), Harran Üniversitesi’nin verdiği “Ziraat Fahri Doktorası” töreni (26 Mayıs 1996), GAP ile ilgili brifing ve basın açıklaması (26 Mayıs 1996), “Sözümüz GAP Üstüne” konulu fotoğraf sergisinin açılışı (18 Ocak 1997), GAP Belgeselinin tanıtımı (17 Ektim 1997), bu belgesele verdiği mülakat (10 Ocak 1998), Şanlıurfa Uluslararası Havaalanının temel atma töreni (9 Mayıs 1998), “Halfeti ve Suya Dönüşün Topraklar” Belgeselinin tanıtım toplantısı (2 Şubat 1999), Keban Barajı HES’nin üretime başlamasının 25. yılı töreni (20 Haziran 1999); Demirel’in Cumhurbaşkanı sıfatı ile GAP’a gösterdiği hassasiyeti dile getirdiği etkinliklerdi.
“7 KÜPELİ GELİN”
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, son röportajlarından birinde “GAP projesi sizin hayalinizi, dolayısıyla Türkiye’nin hayalini süsleyen, gurur kaynağımız bir projedir. Bu proje sizin eseriniz. Hatta o yörede kurulacak barajlara “7 Küpeli Gelin” ismini de siz verdiniz. O günden bu güne bir değerlendirme yapsanız neler söylemek istersiniz?” sorusuna verdiği cevapta, GAP’ın bugüne gelişinde Cumhuriyet ve Atatürk’ün rolüne de dikkat çekiyordu.
