Sevgili okurlarım, otizm spektrum bozukluğu belirtilerinin başlangıcına değinecek olursak bebeklikten başlayıp bu dönemde ve çocukluk döneminde kendini gösteren bireyin dış dünya ile kurduğu iletişimi açısından problemler meydana getiren aynı zamanda tekrarlayan davranışlar göstermeye neden olan bir rahatsızlıktır. Otizmin her ne kadar modern çağ hastalığı olduğu sık sık dile getirilse de tarih boyunca adı koyulamasa da otizm farklı biçimlerde görülmüştür. Otizmde hassas olan bilinmesi gereken en önemli noktalardan birisi otizmin her çocukta aynı şekilde görülmeyeceğidir. Otizmin türleri değişiklik gösterirken şiddeti de hafif, orta ve ağır derecede de karşımıza çıkabilmektedir.
Peki çocuğumun otizm olup olmadığını nasıl anlayabilirim diye soracak olursanız gelin belirtilerine bakalım; -Çocuğun hem sözel hem sözel olmayan iletişimde sorun yaşaması: Çocuğun konuşmasını jest ve mimiklerini iyi gözlemlemek gerekiyor. 2 yaşındaki çocuğun cümle kurması beklenir ancak geç konuşması genetik, zihinsel bozukluk ve dikkat eksikliğine bağlı olarak da değişebilir. Çocuğun sizi dinlemesi, dediğinizi anlaması, komut alması ve uygulamaya çalışıyor olması da diğer önemli faktördür. Çocuğunuz konuşmaya başlamamış olsa bile kapıyı ört dediğinizde kapıyı örtebilmesi, annene telefonu götür dediğinizde götürebilmesi ya da oyuncağını uzat dediğinizde uzatabilmesi önemli bir noktadır. Otizmli bir çocukta rastlanılan şey bunlara benzer komutları anlayamaması, söyleneni yapamaması veya eksik yapmasıdır. Komut alma ve konuşmada görülen bir problem güçlü otizm şüphesine yol açar. -Göz temasından kaçınması: Çocuklar gelişim gösterirken dünyayı keşfetmeye ve anlamlandırmaya çalışırlar.
Herhangi bir şekilde iletişim halinde göz teması kurar ve bu şekilde iletişimin sürmesini sağlarlar. Ancak otizmin en güçlü belirtilerinden birisi olan göz teması konusu çocukta göze bakamamayı ve göz teması kurmak istediğinizde bunu başaramamayı önümüze çıkarır. Çocuğunuzla konuşurken göz teması kurup kurmamasına dikkat edin. -Tekrarlayan davranışlar ve ilgi alanının sınırlılığı: Gelişmekte olan çocuklar nesnelere karşı oldukça ilgilidir. Otizmde çocuğun ilgi alanında sınırlılık ve ilgilendiği nesneye karşı aşırı odaklanma en ince detayına kadar inceleme davranışı görülür. Ayrıca, otizmde sürekli olarak el çırpma, başını sallama veya kollarını sağa sola doğru vurma gibi tekrarlayan davranışlar da mevcuttur. -Oyun oynamakta zorlanma ve hayal gücünü kullanamama: Çocuklar oyun oynarken birçok yaratıcılık göstererek oyunu çeşitli ve keyifli hale getirir. Otizmli bir çocuk ise hayal kuramaz ve bu nedenle hayali oyun oynayamaz. Oynadığı oyuncak örneğin araba ise sadece onun tekerleklerine odaklanabilir ya da aynı yerde sürekli olarak ileri geri sürebilir. -Sallanmak, kendi etrafında dönmek ya da parmak ucunda yürümek gibi davranışlar: Otizmin en dikkat çekici belirtilerinde biri çocukların dönen nesnelere karşı yoğun ilgi göstermesidir.
Otizmli çocuklar uzun süre çamaşır makinesinin önünde dönme hareketini izleyebilir ve sıkça kendi etrafında dönebilir. Bunun yanı sıra sürekli olarak parmak ucunda yürüme ya da sallanmaktan kendini alıkoyamama durumlarına da sıkça rastlamak mümkündür. Otizmde erken tedavi oldukça önemlidir. Ne kadar erken teşhis edilir ve müdahale edilirse otizmin önüne geçmek o kadar mümkün olur. Hafif düzeyde olan vakalarda neredeyse tamamen iyileşmenin yaşandığı görülürken, ağır vakalarda ise çocuğun yaşam kalitesini iyileştiren bir durum yaşandığı görülmüştür. Otizmin tıbbi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Otizmi iyileştirecek aşı, ilaç ya da diyet seçeneği yoktur. Yalnızca otizmin yanında ona eşlik eden psikiyatrik bozukluklar için psikiyatrik ilaçlar kullanılmaktadır.
Otizm teşhisi alan bir çocuk özel eğitime giderek çocuğa özgü eğitim programına dahil olur. Otizm yalnızca özel eğitimle desteklenmekle kalmayıp ebeveynin de evde çocukla iletişim halinde olması ve onu desteklemesi gerekmektedir. Özel eğitim ve erken teşhisle otizmi onarmak ve çocuğun yaşam kalitesini artırmak mümkündür. Unutmayalım ki otizm değil cehalet bulaşıcıdır! Sevgi varsa hiçbir engel yoktur. Otizmin farkında, çocuklarımızın ise daima yanındayız. Bir sonraki konumuz olan “Zorluklarla baş etmenin yolları” adlı yazımızda görüşmek üzere sağlık ve sevgiyle kalmanız dileğiyle. Online psikolojik destek almak için instagram adresinden mesaj atmanız yeterli olacaktır. Görüşmelerimiz görüntülü whatsapp veya zoom üzerinden gerçekleşmektedir. Yüz yüze psikolojik danışmanlıklar ise Derin Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nde gerçekleşmektedir.
Randevu için:0 (552) 384 52 55 arayabilirsiniz.Instagram:psk.silabakac Adres: Kızılırmak Mahallesi 1446.cadde no:12/33 kat :9 Alternatif Plaza, Çukurambar/ Ankara
